“สภาพอากาศในระหว่างเดือนธันวาคม – เดือนมกราคมของทุกปี เป็นช่วงที่มีสภาพอากาศหนาวเย็น มีผลทำให้ต้นข้าวในระยะต่าง ๆ มีการเจริญเติบโตที่ผิดปกติ โดยถ้าปลูกโดยการหว่าน ต้นข้าวจะงอกช้ากว่าปกติ ข้าวที่อยู่ในระยะกล้า ต้นข้าวจะชะงักการเจริญเติบโต แคระแกรน ใบเหลือง และอาจหยุดการเจริญเติบโต ต้นข้าวในระยะแตกกอโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่ออายุประมาณ 1 เดือน มักจะสังเกตเห็นอาการของโรคใบจุดสีน้ำตาล ส่วนในระยะตั้งท้องจนถึงออกรวง จะทำให้เกสรตัวผู้เป็นหมัน การผสมเกสรไม่สมบูรณ์ เมล็ดลีบ”
ลักษณะอาการ
ระยะกล้า ต้นข้าวจะชะงักการเจริญเติบโต แคระแกรน ใบเหลือง และอาจหยุดการเจริญเติบโต
ระยะแตกกอ อาจมีโรคใบจุดสีน้ำตาลระบาด
ระยะตั้งท้องถึงออกรวง ในช่วงอุณหภูมิ 15-17 องศาเซลเซียส จะทำให้เกสรตัวผู้เป็นหมัน การผสมเกสรไม่สมบูรณ์เกิดเมล็ดลีบ
คำแนะนำการป้องกันหรือดูแลข้าว
- สำรวจแปลงข้าวอย่างสม่ำเสมอ หากพบว่าใบข้าวแสดงอาการเหลือง ควรชะลอการใส่ปุ๋ยทุกชนิดไว้จนกว่าอุณหภูมิจะสูงขึ้น
- เกษตรกรควรใช้พันธุ์ข้าวที่ทนต่อสภาพอากาศหนาวเย็น เช่น ชัยนาท 1, กข31, กข41 และ กข43
- หลีกเลี่ยงการปลูกข้าวในเดือนกันยายน-พฤศจิกายน หรือควรเลือกช่วงเวลาปลูกไม่ให้กระทบอากาศหนาวเย็น ในช่วงตั้งท้องถึงออกรวง
- หากพบข้าวตั้งท้องถึงออกรวงในช่วงอุณหภูมิ 15-17 องศาเซลเซียส แนะนำให้ฉีดพ่นฮอร์โมน NAA หรือไซโตไคนิน อัตรา 50-100 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นซ้ำทุก 7 วัน
- หากพบข้าวที่เป็นโรคใบจุดสีน้ำตาล ฉีดพ่นด้วยไตรโคเดอร์มาในอัตราส่วนเชื้อสด 200 กรัม ต่อน้ำ 20 ลิตร
- หากพบข้าวที่เป็นโรคใบจุดสีน้ำตาล มีอาการรุนแรง ควรฉีดพ่นด้วยสารเคมีกำจัดเชื้อรา เช่น คาร์เบนดาซิม แมนโคเซ็บ โพรพิโคนาโซล ทีบูโคโนโซล ครีโซซิม-เมทิล หรือ คาร์เบนดาซิม +แมนโคเซบ ตามอัตราที่ระบุ
แหล่งข้อมูล : กรมวิชาการเกษตร, กรมส่งเสริมการเกษตร , กรมการข้าว
เรียบเรียงโดย : ศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านอารักขาพืช จังหวัดสุพรรณบุรี ศูนย์ปฏิบัติการภายใต้กำกับดูแลของสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 2 จังหวัดราชบุรี
